Ευρωπαϊκή συμμαχία για τον "Επιταχυντή γνώσεων"

Ένα τεράστιο σύστημα υπολογιστών, που θα προσομοιώσει οτιδήποτε συμβαίνει πάνω στη γη σχεδιάζουν Ευρωπαίοι επιστήμονες. Ο προσομοιωτής, που θα καταγράφει και θα αναπαράγει οτιδήποτε συμβαίνει, από τις μεταβολές του καιρού μέχρι την εξάπλωση των ασθενειών και το κυκλοφοριακό στους δρόμους, αποτελεί ένα από τα πλέον φιλόδοξα σχέδια στο πεδίο των υπολογιστών.Το σχέδιο, με την ονομασία "Προσομοιωτής της Ζωντανής Γης" (Living Earth Simulator-LES), σύμφωνα με το BBC, προωθείται από την ερευνητική ομάδα FuturICT, με επικεφαλής τον καθηγητή Ντερκ Χέλμπινγκ του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΤΗ) της Ζυρίχης.

Στόχος είναι στο μέλλον να παρακολουθούνται ταυτόχρονα όλα τα σημαντικά συστήματα της Γης (τεχνολογικά-κοινωνικά-οικονομικά-περιβαλλοντικά), ώστε αφενός να προλαμβάνονται τυχόν επικίνδυνες διεθνείς κρίσεις (οικονομικές, περιβαλλοντικές, πανδημίες κ.α.) και αφετέρου να εντοπίζονται και να αναδεικνύονται νέες καινοτομίες, κατά προτίμηση διεπιστημονικού χαρακτήρα.

Ο "Επιταχυντής της Γνώσης" ή "Παρατηρητήριο Κρίσεων", όπως έχει εναλλακτικά αποκληθεί, ευελπιστεί να φέρει σε συνεργασία τα καλύτερα επιστημονικά μυαλά της Ευρώπης επί μια δεκαετία, σε ένα πρόγραμμα αρχικού προϋπολογισμού ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, που θέλει να συμβάλλει ώστε, να γίνει πιο βιώσιμο το μέλλον του πλανήτη μας, αξιοποιώντας με συνδυασμένο τρόπο τις γνώσεις από διάφορα πεδία έρευνας.

Το έργο φιλοδοξεί να "αποκαλύψει" με πιο ολιστικό τρόπο τι συμβαίνει στον πλανήτη μας, πώς αλλάζουν οι κοινωνίες και από τι απειλούνται.

"Πολλά προβλήματα που έχουμε σήμερα -όπως η κοινωνική και οικονομική αστάθεια, οι πόλεμοι και οι ασθένειες που εξαπλώνονται- σχετίζονται με την ανθρώπινη συμπεριφορά, όμως υπάρχει μια σοβαρή έλλειψη στην κατανόησή μας σχετικά με το πώς λειτουργούν η κοινωνία και η οικονομία", δήλωσε ο Χέλμπινγκ, που πρόσθεσε ότι, χάρη σε πειράματα όπως αυτά του επιταχυντή του CERN, οι επιστήμονες γνωρίζουν τελικά περισσότερα για την απαρχή του σύμπαντος, από ό,τι για το παρόν του δικού μας πλανήτη.

Γι' αυτό, σύμφωνα με τον Χέλμπινγκ, χρειάζεται ένας "επιταχυντής γνώσης" για να φέρει σε "σύγκρουση" διαφορετικούς τομείς της γνώσης, ώστε "να αποκαλυφθούν οι κρυφοί νόμοι και διαδικασίες πίσω από τη λειτουργία των κοινωνιών".

Ενδεικτικά, ο προσομοιωτής θα έχει ως στόχο να προβλέπει την εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών, την εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής ή τα πρώτα αδιόρατα σημάδια μιας επερχόμενης διεθνούς οικονομικής κρίσης.

Ο "επιταχυντής γνώσης" θα τροφοδοτηθεί με ένα τεράστιο όγκο διαθέσιμων δεδομένων σε πραγματικό χρόνο από μια πληθώρα online πηγών (μεταξύ άλλων από τη Wikipedia, το Google Maps, κυβερνητικές βάσεις δεδομένων, πανεπιστήμια, χρηματιστήρια, ιατρικά αρχεία, μέσα ενημέρωσης κ.α.). Όλα αυτά θα τα επεξεργάζονται μια σειρά από υπερ-υπολογιστές, που πρόκειται να κατασκευασθούν.

Η ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση όμως θα είναι η δημιουργία των κατάλληλων προγραμμάτων λογισμικού, που θα "μεταφράζουν" σε χρήσιμες πληροφορίες όλα τα παραπάνω δεδομένα, απεικονίζοντας με ακρίβεια τι πράγματι συμβαίνει στη Γη κάθε ώρα και στιγμή. Για το σκοπό αυτό προγραμματιστές υπολογιστών, μηχανικοί, κοινωνιολόγοι και άλλοι επιστήμονες, από τις θετικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, θα συνεργαστούν.

Σε αυτό θα βοηθήσει η νέα τεχνολογία του "Σημασιολογικού Ιστού" ("Semantic Web", που σταδιακά ωριμάζει και επιτρέπει στους υπολογιστές να "καταλαβαίνουν" τι "σημαίνουν" (δηλαδή ποιο νόημα έχουν) τα στοιχεία με τα οποία τροφοδοτούνται και έτσι να τα ερμηνεύουν ανάλογα με το ευρύτερο πλαίσιο αναφοράς.